Thứ Ba, 3 tháng 4, 2012

Dịch Bách Dụ 9, 10


Phn 9


81. Không nên vu oan cho ni hin ñức
82. Gieo a
83. Kh b ñánh
84. Nguyt thực
85. Ðau mắt
86. ca giết con
87. Bọn cưp chia ca
88. Kh mất ñậu
89. Chuột ng rắn ñộc
90. Lưm ñưc tin





81. Không nên vu oan cho ngưi hiền ñc

Thuxưa, hai cha con nhà n cùng ñến i nh ñồng mênh mông. Ngưi con b cha ñng ñó, mt mình chy thng vào rừng rm, b cp cắn, vết thương rất u, lại b móng nhn ca nó cào rách by cả mình my. Anh va ñau nhc va kinh sợ vô cùng, vi vã băng rừng chy vch cha anh ñang ñng.

Ni cha thy vy, hong ht hi anh, vy ch b con thú gì cn mà thân thra nông nổi này.

Ni con nhăn nhó trli:
- Có mt con gì không biết, thân ñy cả ng, ñến cn con b thương như thế ñó. Ni cha gin hầm hầm xách cung tên chy thng vào rng rm, thy mt nhà tu
râu tóc rất dài, lại mt chùm râu lún phún, ông cho rng ñó cnh là con dã thú ñã cắn con ông, lp tức ông gơng cung muốn bn. Có ngưi thy thế vội can rng:

- Nhà tu hành này không hại con ông, ông không nên vu oan cho ngưi hin
ñc.

** Chuyn ny t d: Có ngưi ñi vi sự vt kng quan sát cho kỹ, bằng vào ý nghĩ ch quan t cho là phi, ñôi khi oan ung cho nhng ni hin lương. ñời, có nhiu ni thy trong hàng tăng cng có vài ba ngưi không ño hạnh xuất gia, nh vi bt n, hoc mt s nhà sư nào ñó không ñ oai nghi, ñối vi mi ngưi có những hành ñộng hay nn ng không ñưc ñp ñẽ, h bèn không chu quan sát kỹ càng mà cho rng nhà sư nào cũng như vy c. Ði vi nhng nhà khác, hluôn luôn sn sàng khinh miệt chê bai. Những ngưi y vi ngưi trong chuyn ny, ñu là hạng l mãn vô trí.

82. Gieo lúa

Thu xưa, có mt ngưi ñô thành, mun v làng quê theo ñòi nông nghip, làm kế sanh nhai. Ngày n, anh ñến ñồng ruộng xem xét, thấy mt ñng rộng lúa rất ơi tt, bèn hi ngưi nông dân ñó dùng ch nào mà gieo lúa tt như vy.

Ni nông dân trli:

- Cách này rất giản d, ch cần phải cày ñất cho tơi xốp và bang cho bng, b phân tt, tháo nưc vô, thì lúa ñưc tt như thế.

Anh ta nghe ri, bèn y cách cày ruộng, gieo trồng như thế. Anh ñã cầy ñất cho tơi xp, bang bng, cho phân, nưc vào xong xuôi ñâu vào ñy, ch còn ñem ging gieo lên. Nhưng anh suy nghĩ, khi chân bưc xuống rung ñ gieo, sợ e chân mình dẫm lên trên ñt, làm cho ñất nén lại không còn tơi xốp na, do ñó lúa không tt ñưc.

Anh liền nghĩ ra mt cách:

- Ta nên ngồi trên cái gng bo ngưi khiên xuống ruộng, mình ngi trên gng gieo, thtránh khi chân dẫm lên ñt.

Bấy gi, anh mưn bn ngưi, mi ngưi bưng mt cái chân giưng ñ khiêng anh xuống ruộng gieo giống. Anh ñi mt mình thì có hai chân, bây gi biến thành tám chân ñp trên ñất ruộng, lại thêm mt trng ng chiếc gng, do ñó ñất trong ruộng càng thêm nén cng  li.

** Chuyn ny t d: Trong Phật pháp phi khéo gi gìn ñồng ruộng t giới, khiến phát sanh mầm mng pháp lành. Nhưng có nhiều ngưi tu hành, ban ñầu gigiới rt kỹ, mt giới nh cũng không phạm; nhưng lần ln về sau, giới thô trọng ñu hy phạm, không hề kiêng sợ gigìn, mầm mống B ñm sao không tiêu hoại?




83. Kh b ñánh

Thu xưa, mt con kh, b mt ngưi rất mnh khe ñánh ñp tàn nhn, nó ñau ñn vô cùng ñến chu không ni na. Sau ñó nó chy ngang qua ch ñông, mt em bé chy ngang trưc mặt , nó giận hầm hm, chạy b ti túm ña nh mun ñánh và nói với mi ngưi rng: Nó làm như vy là rất ñúng.

** Chuyn nầy td: Tất c pp ñều trong vòng biến dit, thuyên u, quá khñã diệt tương tc sau sanh, chẳng giống như trưc, ñó là mt ñnh lut dĩ nhiên, thế mà ngưi ñi tng không nhn ñnh, vng chấp sai lầm, cũng như con kh kia không khác.

84. Nguyt thc

Ni xưa có mt truyn thuyết: Từ trưc có v A tu la vương xem thấy mặt trăng sáng quá, bèn dùng tay che, ngưi ñi ñn ñãi biến thành thuyết "Nguyệt thc". n cứ theo truyn thuyết trên, thì nguyệt thc và loài chó hoàn toàn không quan hgì nhau. Nhưng không hiểu tại sao mi khi nguyệt thc, mi ngưi ñu cho là mặt nguyệt b chó nut, rồi mi khi thy chó chy ngang ai cũng mun ñánh nó.

Ðối với thân phận con chó thật oan uổng vô cùng.

** Chuyện ny t dụ: Ni ñi mun bin minh căn nguyên ca s phi, trái, gian, ngay, kh, vui thì không th bằng c i phương din chquan mà tưởng tưng ra những ñiu lầm lộn ý nghĩa.




85. Ðau mt

Thu xưa, mt nàng con gái b bnh ñau mắt rất nguy him, vô cùng ñau ñn, rên rĩ sut ngày ñêm. Có mt nàng con gái khác, thấy vy lo s lm, t i: ch kia bnh mắt rất ñau ñớn. Qu như bnh y ñến ta, nhất ñnh ta phải nhận chu! Tuy rng hiện tiền mắt ta không h chi, nhưng ngày kia biết ñâu không khi mang bnh như chnọ. Mun ngăn nga cho khỏi bnh sau này, chi bng ta móc tng con mắt ca ta trưc ñi thì hơn cả.

Có ngưi nghe nàng nói thế, bèn khuyên can rng:

- Cô có tròng con mắt là vật quí nht, sau nầy ñau hay không ñau, việc ấy chng nhất ñịnh. Nếu móc tng con mắt ca ñi ri, thì sẽ không tng thy gì na, phải chu thng kh suốt ñời, cô biết không nh?

** Chuyện ny t dụ: Ni ăn cơm b mc nghn, ri b ăn, như thế rt lý. Có một s ít ni cho rng gu sang là ci gốc ca suy bi, thế mà kng muốn cu qubáo an vui, nên không thc nh hạnh b thí. Những ni có quan niệm sai lm y, cùng vi nàng con i sợ ñau mt, mà muốn móc tròng con mt quăng ñi, ñu là hạng mê lầm ñáng tơng c.




86. Vì ca giết con

Thu xưa, hai cha con ngưi nọ, nhơn công chuyn cùng nhau ñến ña pơng kia, ñi giữa ñưng gặp bn cướp, mun giựt hết tài vật ca h. Ngưi con có ñeo ñôi bông vàng, ngưi cha s b ăn cưp giựt mt, y bèn xé tai ngưi con ñ lấy ñôi bông vàng ñem giu, nhưng vì quá lật ñật nên xé rt không ra. Bây gi bèn dùng dao chặt ñầu ngưi con.

Sau ñó bn cưp chy mt, cơn khủng hong qua ri y bèn xách cái th cấp ráp vào cổ ngưi con xu s. Nhưng than ôi! Ráp làm sao ñưc!

** Chuyện nầy td: Vì việc nhmà b vic lớn, ñến ni gây thành s tn tht nặng nề, kng th cu vãn. Cũng như trên thế gian có mt s ngưi ct danh lợi mà vọng lập tà go, tà thuyết ñ di ñi trm danh, tạo thành ti ác cc ñi, gây ương lụy vô cùng.




87. Bn cưp chia ca

Thu xưa, mt bn ăn cưp, cùng nhau cưp giựt rất nhiều ca cải tiền bc. Bn chúng chiếu theo bản lĩnh và ña v cao thp ca mi ngưi mà chia mi ngưi mt phn. Trong y có mt phn là y phc dệt bng tóc rất nng, vì mt ngưi kém sắc ñẹp hơn, cho nên bn h mi chia mt phần xấu t ấy cấp cho tên cưp ña vthấp kém kia. Tên cưp ấy rất bun kh, lòng quá bất bình la ln:

- Phần ca tao sao ít thế ny!

Nhưng ri y cũng ñành cam chu, rồi ñem vào trong thành bán. Có mt v quan trưng chu mua bng mt giá rất cao. S tiền ca y bán ñưc ñem v so vi số tiền ca cả bọn cưp chia ñưc, nhiều hơn gấp bi phn.

Bây giờ y vui vmúa nhảy và i:

- Ta là ngưi ñắc thi.

** Chuyn ny td: Dù cng ta gp nhiu tht bi cũng không nên tht vọng, thối m, ch nên c gng gieo giống tt sẽ ngày gt ñưc bao nhiêu là chui ht vàng. Tí d như ni khi b thí, mà không biết rằng b thí sẽ có qu o tt gì hay không? Ðến khi qu lành ñem li, thì rt vui mừng. Mi biết làm nh b thí là hành vi rt cao ñp, trở li ănn việc nh ca mình m sao mà ít quá!




88. Kh mt ñu

Thu xưa, mt con kh cầm mt nắm ñu, bỗng vô ý ñánh mất mt hột. Nó hong hốt buông cả nắm ñu trong tay, chy ñi m hột ñậu ñã rớt, nhưng m mãi không ra. Bấy gi lật ñật chy v ch buông nắm ñu khi nãy, thì ôi ti! Ðậu ñã bị chim ăn mất hết cả rồi!

** Chuyn ny t dụ: Ni tu theo Pht pháp, ban ñầu hu một giới mà không chu ăn năn sám hi cho ti ñưc tiêu. Sau ñó li còn buông lung hy phm nhiều cm giới,m cho bao nhiêu công ñức pháp lành ñều b hu hoại không còn gì c.

89. Chut vàng và rn ñc

Thu xưa, có mt ngưi ñi ñưng bắt ñưc mt con chut vàng, lòng mừng khp khi, liền ôm vào lòng, rồi tiếp tc ñi. Khi ñến mt b sông ngưi kia mun ci y phc ñ li qua cho dễ, bỗng nhiên con chut vàng ôm trong lòng liền thành con rn ñc. Ban ñầu y shải vô cùng nhưng sau ri t nghĩ:

- Ta thà ñcho con rn ñc ny cắn chết, chkhông chu quăng nó ñi.

Bây gi y bèn ôm con rn ñc li qua sông, chng h sợ hãi. Con rn ñc thoát nhiên hoá thành khối vàng báu to ln phi thưng.

Có ngưi khác xem thy như vy cho rng rắn ñc có th biến thành vàng, lin bắt chưc, bắt mt con rn ñộc ôm trong ng, tức thi b rn ñc cắn chết.

** Chuyn nầy t d: Có một hng ni chẳng phải chơn tht n ngưỡng Phật pp, xem thy ngưi khác chơn tht tu học ñưc lợi ích hin tiền thì h mun cu lợi ỡng, nên ph ho theo chánh pháp. Nhưng kết qu chẳng những không tt ñp gì mà trở li b tổn hi.




90. Lưm ñuc tiền

Thu xưa, mt ngưi nghèo ñi ñưng bỗng nhiên m ñưc mt túi tiền vàng, lòng mừng vô hn.

Y bèn ngi lại bên ñưng, lấy tin ra khi túi ñ ñếm, ñếm chưa xong, ngưi ch
ca túi tiền ñã ñến, y phải trtúi tiền lại cho ch.

Y rất buồn kh, ăn năn không kp. Y nghĩ rng:

- Nếu ta ñếm mau mau và ñi cho sm, thì khỏi b ngưi ch ca túi tiền m ñến, và ta ñã ñưc mt s tiền khá ln không?

** Chuyn nầy t d: Ðã gặp Tam bảo, liền phi kp thi cn tu nghip lành ñể cu sm ñưc gii thoát. Gi s cứ ñ việc ñời lôi cun qun quanh, dần dà qua ngày tháng, uổng phing quang âm. Vô thưng thot ñến, sau ăn năn không kp.




--- o0o ---

Phn 10


91. Ngưi nghèo
92. Ðứa nh ñưc ñưng
93. Bà già ñánh cọp
94. Hiu lầm
95. Hai con hc
96. Gi mù
97. p áo lông dê
98. Ðứa nh bắt rùa




91. Ngưi nghèo

Thu xưa, mt ngưi nghèo làm lụng vất vả, ñ dành ñưc mt ít tin. Nhìn thấy ngưi giàu khác, trong tâm bèn nghĩ rng:

- Tiền ca ta phải thật nhiều mi cùng ngưi nhà giàu kia sánh ñưc. Nếu phi
ñem ra so nh thì ta thật thua xa.

Do ñó y buồn bã thất vọng, mun ñem s tiền ít i ca mình ñã có ném xuống sông.

Ni chung quanh thấy thế can rng:

- Tiền ca anh tuy rất ít, nhưng th ni sng ñưc anh bao nhiêu ngày. Nếu anh quăng xung nưc hết, chng phải là mt xu cũng không còn không?

** Chuyện nầy t d: Trong ng tăng chúng xut gia, thy các Ði ñức, Thượng to ñưc ngưi cúng ng nng hậu, còn mình thì ñưc ít, lợi ng kng bằng các Ðại ñức kia, chẳng những t mình không chu gắng sc tinh tn tu hc, mà li tài ñức lợi ng kng bng, ri muốn bño kng tu na, tht là hành ñộng trái ngưc.




92. Ða nh ñuc ñưng

Thu xưa, có mt ngưi ñàn bà bng ña con nh ñi ñưng rất mt mi, bèn ngi lại bên lñưng ngh chân, mơ màng ng thiếp lúc nào không biết.

Bấy giờ có mt ngưi ñi ñến, tay cầm mt cc ñưng ñưa cho ña nh ăn.

Ða nh ñưc ñưng, ch tham ăn ñưng ngọt, mà bao nhiêu king vàng, vòng vàng và tất cả ñ trang sc quý báu, ñu b ngưi kia lt hết mang ñi.

** Chuyn ny t d: Tăng chúng xut gia, ngưi tham chút lợi ca thế tc, ưa ở ch n ào, b phế s tấn tu Pht pp. Kết qu tài bo công ñc tịnh giới, ñu bgic phiền não cưp git mang ñi.




93. Bà già ñánh cp

Có mt bà già ng dưi gc cây, bỗng nhiên có mt con cp ñến mun ăn tht bà ấy. Bà lật ñật lm cm ngồi dy, chy vòng quanh gc y, ñ tránh khi b cp vt. Bà chy quanh nhiều vòng, con cp dùng chân bu gc cây, mt chân nắm bà già n.

Bà hong hốt chy b lại ôm gốc cây, nắm hai chân cp ghì chặt trong cây, chân cp không thể cử ñộng ñưc. Nhưng bây gibà già không thbuông tay ra.

Trong lúc nguy cp, trưc mắt lại mt ni, bà già bo ngưi kia rng:

- May quá, mi anh lại ñây, cùng tôi giết con cp ny, cng ta cùng chia thịt. Ni kia tin li bà già, liền chy lại ñánh nhau vi cp.
Bà già b cp, cắm cổ chạy mt mạch.

Ni kia mi biết rõ âm mưu ca bà già kia, nhưng ăn năn ñã mun. Ch còn có cách là rán hết sc bình sanh cùng cp chiến ñu. Cầm cự quá lâu, sc lực kiệt dần không ñưng nào tẩu thoát, không bao lâu thì y b mng.

** Chuyn ny td: Có hạng phàm phu, không phải là bc cao minh, mà li ưa to luận, lp thuyết, văn t và ý nghĩa ca h lp rt thường, không có chi hay ho ñáng chú ý. Nhưng phn nhiu h làm chưa xong mà ñã hết. Ð t ca h, góp nhóm những bn thảo b d, kng hiểu bản ý ca ngưi chết, ch tưng tưng c thuyết tiếp tc làm thành, chú gii thêm. Trưc tác nhiều chừng o, ch càng to thành những tác phẩm sai lạc chừng y.




94. Hiểu lầm

Thu xưa, có mt ni cùng v ca ngưi khác ngoại tình. Mt ñêm nọ, y trong phòng cô tình nhân, trong khi chng ñi vng. Thình lình chng cô tr v. Phát giác trong phòng v mình có ngưi ñàn ông, ngưi chồng giận d, ra ñứng ngoài ca ñợi gã tình ñch ra ñng giết chết cho xong ñi tên dâm phu.

Cô vbiết thế, bèn ni vớinh nhân:

- Chồng em ñã hay biết, vậy anh hãy chy ra mau ñ thoát thân; nhưng phải t
"ma ni" mi thra ñưc.

Nguyên lai n ð hai ch "ma ni" nhiều ý nghĩa: 1) là rạch c, 2) là ngọc bo châu. Ý muốn bo vi gã tình nhân là hãy noi theo rch nưc mà ra.

Nhưng nghe xong, gã nh nhân lại hiểu lầm là phải lấy ñưc ngc châu ma ni ri mi ra, cứ mãi chạy quanh trong ng vây trăm ngàn khủng khiếp với mt ưc vọng m ra cho ñưc ngc ma ni, và cương quyết rng:

- Nếu không m ñưc ngc ma ni, thì ta quyết kng ra khi.

Than ôi! Không ñy mưi lăm phút, y ñã ngã gục dưi mũi dao căm hn ca tình
ñch.

** Chuyn ny td: Trong Pht pp thuyết minh: Y theo lý trung ño lìa ñoạn, tng hai bên mà tu hc, thñưc gii thoát ñi ñời.

Có ngưi lầm hiu hai ch"hai bên" là "có bên" "kng bên" ca thế giới. Do sự hiu lầm ñây mà không thqn thy lý trung ño, dần dà qua ngày, liền b t ma vô tng giết hi. d ny là nói hiểu lm Pht pháp mà không th kiến tạo tu hàng, chung cuc liền b sanh tm hi.




95. Hai con hạc

Có hai con hc trống, mái chung mt trên cây. Ðến mùa thu, các th trái cây ñu chín ñ, chúng nó ñi m trái rất nhiu, cha ñy trong t. Vì khí tri hanh nc, sau ñó vài ngày, trái ñều khô teo li, xẹp xung còn chng na t. Con trng trách con mái rng:

- Chúng ta m trái cây ñu cùng chuyên cần lao nhc, mà nay bà lén ăn mt mình. Ny! Bà xem trái cây ch còn có mt na.

Con hạc mái trli:

- Tôi không hlén ăn riêng, trái cây t nó teo bt ñy.

Con hạc trống không tin, lập tức ni gin ñùng ñùng quát tháo:

- Nếu bà không lén ăn, tại sao trái cây giảm mất mt na?

i xong hạc trngng m nhn m con hạc mái chết tức khắc.

Cách vài ngày sau, tri mưa lớn, trái cây nh có hơi nưc và khí lnh mà n ra nhiu như trưc.

Hạc trng trông thy, mi biết trưc kia mình hiu lm, ăn năn vô hn. Rõ ra là hạc mái không ăn trái nào cả, mà mình lầm giết oan. By gi nó rất bun kh, kêu la thảm thiết, nc nkêu hạc mái:

- Em ơi! Em ñến chn nào? Em ñâu?

** Chuyn ny t d: Có mt s ni tham cu danh lợi không chán, chẳng phân biệt trng ñen, ý chí không bền chc, hành ñộng nông ni, bồn chn, kết qu thưng thất bại nặng nề, khi b sa vào vòng ti li, sau ăn năn kng kp.




96. Gi

Thu xưa, nhiu ngưi th b vua bắt làm công dch rất kh cc lại b ngưc
ñãi. Bọn h ñau kh vô cùng, thậm chí có ngưi phải chết oan.

Trong số y có mt ngưi nghĩ ra ch: gi mù cho khi b công dch kh s ca vua. Qu nhiên, ñưc khi làm công dch, y tr v nhà. Nhng ni th khác phi thay thế y, cũng ñu mun móc mắt mình cho mù, ñtránh công dch kh s.

Ðương khi bọn h toan móc mắt thì trong bn có ngưi can:

- Nầy các bn! Nếu mắt mù không thy, s làm cho chúng ta ñau kh suốt ñi. Chúng ta thiếu gì cách lừa di vua ñ tránh khi kh dch, mà làm chi cái việc nguy hiểm như thế!

** Chuyn ny t d: Ni ñi tng thưng ham ct danh lợi mà tha hgian di o xưc, ñến ni hy phm giới luật thanh tnh, tạo thành ni thống khmn ñời.




97. Cưp áo ng dê

Có hai ngưi ñi ñưng, qua mt cánh ñng mênh mông bát ngát, h gp bọn cưng ño. Mt ngưi rất lanh l chy trn dưi lùm y, bọn cưng ño không trông thy. Còn mt ngưi chy trốn không kp bèn b tên cưng ñạo giựt cái áo lông dê ñang mặc trong mình. Ngưi b ăn cưp, vn có mt vài ñng tiền vàng giấu trong bâu áo lông, nên y i với tên cưng ño:

- Tôi muốn dùng mt ñống tiền vàng ñ ñổi lấy cái áo lông y li. Tên cưng ñạo hi:
- Tiền vàng ca mầy ñâu?

Ni kia liền ly tiền ñtrong c áo ra ñưa cho tên cưng ñạo xem và nói:

- Tiền ny thật là tiền vàng, nếu ông không tin li tôi nói, thì trong lùm cây kia có mt ngưi th kim hoàn, ông hãy ñến ñó hỏi.

Tên cưng ñạo nghe i trong bi cây có ni, lập tức lôi ngưi núp trong bi ra, lt lấy hết qun áo.

** Chuyn ny t d: Ni tu hành m ñưc chút ít công ñức, tng tng không ñch ni vi cưp gic tậc khí phin o, mà phi tán mt pháp lành hư hỏng c công ñc thanh tịnh. Ðiu y chẳng những tổn tht lợi ích ca chính mình, cũng khiến cho nhiu ngưi sa sút ño tâm.




98. Ða nh bt rùa

Thuxưa, có mt ña nh chy chơi trên khong ñất trng, bắt ñưc mt con rùa, nó mun giết ngay, nhưng không biết cách nào ñ giết. Có ngưi bày cho nó rng:

- Em nên ñem th vào trong nưc, nó sẽ b chết chìm.

Nghe xong, ña nh tin theo, bèn nắm con rùa b vào trong nưc. Rùa gp nưc tha h bi li và trốn bit.
** Chuyn nầy t d: Có ngưi tu t theo Phật pháp rt thuần thành, nhưng sau ñó nghe lời ngoi ñạo d hoc, trở li ñ cho ñi lôi cun, chung quy ñành hỏng mất căn nh.




Li cui quyển

Ca nhà biên dch Pháp Sư Tăng Già Tu Na

Tôi biên dch bổn kinh ny, dùng nhng ñiu thí d ñthuyết minh chánh pháp. Xem qua dưng như không ñưc trang trọng lm, nhưng ngẫm k tất sẽ nhn thy
chơn lý cha i trong.

Như thuốc hay như v ñng trộn trong ñưng phèn, ăn vào, va ngon ming va làm lành bnh.
Lại như ng lá cây gói thuốc A Dà Ðà, ly thuc giải ñc xong, ñem lá bỏ. Chuyn vui như là gói, thật nghĩa cha trong y. Xem ng ngôn m ý nghĩa, rõ
ñưc lý mầu tâm bnh liền tr.

Kiểm thảo trọn tập xong ngày 7 tháng 11 Âm Lch (1958)

Thưng To Thích T Tnh

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét