Dịch Bách Dụ Phần 2

Phần 2

11. Bà-la-môn giết con

12. Quạt nước ñường

13. Sự thật chứng minh

14. Giết kẻ dẫn ñường

15. Muốn con mau lớn

16. Tưới mía bằng nước mía

17. Vì nhỏ mất lớn

18. Trên lầu mài dao

19. Ghi dấu trên thuyền ñể tìm ñồ rơi xuống biển

20. Trả thịt

11. Bà-la-môn giết con

Thuở xưa, có một phái ngoại ñạo gọi là Bà-la-môn, trong bọn họ có một người tự xưng là có thể biết ñược quá khứ, vị lai, ñối với các học vấn ñều nói trôi chảy không sợ sệt. Chàng muốn phô trương bản lãnh của mình, bèn ñi ñến ñịa phương khác, trước mặt mọi người ôm con khóc lóc thảm thiết.

Có người hỏi:

- Tại sao anh khóc nhiều thế? Chàng trả lời:

- Con tôi trong bảy ngày nửa sẽ chết, vì thế nên tôi rất ñau buồn. Mọi người khuyên chàng rằng:

- Hiện nay con anh khỏe mạnh như thế, trong bảy ngày nữa làm sao mà chết

ñược? Có lẽ anh tính lầm, há chẳng phải là sự buồn khổ vô ích sao?

Chàng trả lời:

- Tôi tính rất chánh xác, ñối với mặt trời, mặt trăng, vũ trụ, vạn vật, từ xưa nay tôi không tính lầm bao giờ.

Ðến hạn bảy ngày, ñứa con của chàng không chết, nhưng vì muốn bảo tồn danh dự, chàng bèn giết ñứa con ñể chứng minh cho ñiều dự ñoán không lầm ñể cho mọi người tin phục, mong cầu danh tiếng lợi dưỡng cho mình.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Những kẻ ngoại ñạo tự xưng ñắc ñạo, xong không có thật ñức tu hành, vì muốn cho mọi người tin phục, mà không ngần ngại dùng những thủ ñoạn ñộc ác, giả dối, hư ngụy, dối thế, trộm danh, cũng giống như vị Bà-la-môn kia giết con ñể dối ñời.

12. Quạt nước ñuờng

Thuở xưa, có người chuyên môn nấu ñường cát, ñang lúc nấu ñường tại nhà, bỗng có người nhà giàu ñến chơi. Muốn xu phụ người ấy, anh bèn mời người nhà giàu uống một chén nước chè.

Anh bỏ một ít ñường và rót thêm chút nước vào nồi bắc lên lò nấu. Chụm lửa rất nhiều nên chẳng bao lâu, nước ñường sôi lên sùng sục.

Anh sợ nước ñường nóng, rồi người nhà giàu phải chờ lâu mới uống ñược, liền tính làm nguội bớt nước, bèn nỗ lực quạt nước ñường trong nồi, xong anh luýnh quýnh quên nhắc nồi ra khỏi lửa, vì thế tuy quạt rất lâu mà ñường vẫn sôi mãi. Anh nọ lúc quạt mau, khiến mồ hôi chảy dầm dề trên trán.

Mọi người chung quanh thấy thế, ñều chê cười anh ta và bảo rằng:

- Anh làm thế chỉ phí công vô ích, không tắt lửa dưới nồi mà chỉ quạt nước trong nồi làm sao nước nguội ñược?

** Chuyện nầy tỉ dụ: Nếu chúng ta không diệt trừ lửa dữ tham, sân, si, phiền não căn bổn, thì không thể nào ñạt ñến chỗ giải thoát thanh tịnh. Mặc dù chúng ta ñem hết sức bình sanh tu theo khổ hạnh  cũng chỉ uổng công vô ích, không có sự bổ ích thực tế nào, tương lai sẽ trôi lăn trong vòng sanh tử, chịu khốn khổ vô cùng.

13. Sự thật chứng minh

Có một nhóm người ngồi trong nhà bình luận phạm hạnh của một người khác. Trong nhóm ấy, có người nói rằng:

- Người ñó cái gì cũng hay cả, chỉ có hai ñiều không tốt: ñiều thứ nhất là hay nổi sân, ñiều thứ hai là chạm việc hay lỗ mãng.

Ðang lúc y nói thế, bất ngờ người kia ñi ngang qua cửa nghe lọt vào tai, lập tức nổi giận ñùng ñùng, nhẩy bổ vào nhà, vừa ñánh y vừa nói:

- Ta nổi sân hồi nào, ta lỗ mãng với ai ñâu? Bấy giờ mọi người ñều nói:

- Cử chỉ của người hiện tại chẳng ñủ chứng minh cho sự sân hận và lỗ mãng của người sao?

** Chuyện nầy tỉ dụ: Có một hạng người có lỗi mà không tự nhận, người khác ñưa ý kiến giải bày, chẳng những không hết lòng tiếp nhận, trở lại xấu hổ nổi sân, tìm cách báo phục, làm thế không chỉ trở ngại cho sự tiến bộ của mình, mà lại làm bộc lộ và phát triển tội ác xưa nay, chịu hậu quả bất lương nữa.

14. Giết kẻ dẩn ñường

Thuở xưa, có một ñoàn thương gia ñịnh ñến phương xa ñể tìm kế sinh sống. Ðường  ñi phải trải qua một cánh ñồng rộng mênh mông bát ngát, cả ñoàn ñều

không rành ñường, mới bàn tính với nhau mời một người ñi theo chỉ lối. Rồi họ cùng

nhau khởi cuộc hành trình.

Ði ñược nửa ñường, họ ñến một cánh ñồng bao la bát ngát, gặp một ngôi miếu thần.

Theo tập quán nơi ñó, ñoàn phải giết một người tế miếu mới ñi qua khỏi ñược. Ðoàn thương gia cùng nhau bàn luận riêng, ai cũng cho rằng: trong bọn chúng ta

ñều là bà con thân thích và ñồng hương cả, chỉ có người dẫn ñường là người ngoài chi

có cách giết người ấy ñể cúng tế.

Bàn tính xong xuôi, họ bèn ñem người dẫn ñường ra giết.

Cúng tế xong, họ lên ñường, nhưng vì không có người dẫn lối, nên cả bọn lạc lõng, bơ vơ nơi cánh ñồng bát ngát.

Sau cùng cả bọn họ ñều bị chết ở giữa ñường dài.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Muốn vào biển Phật pháp ñể lượm của báu, phải nên tu pháp lành làm vị tiên ñạo. Có một số người xưa nay ñiên ñảo tu hành, không chịu khảo nghiệm sự thật, luôn luôn náo ñộng không an, mạt sát hạnh lành, vong tưởng, mê chấp, mà muốn thủ lấy chân bảo pháp tài. Kết quả chỉ hằng ñọa nơi bến mê, biển khổ, trọn ñời không có nẻo thoát ra.

15. Muốn con mau lớn

Thuở xưa, có một ông vua sanh ñược nàng công chúa; vua yêu quí vô cùng, mong muốn nàng mau lớn, bèn mời vị lương y ñến hỏi:

- Người có thuốc gì ñể cho con gái trẫm uống vào mau lớn chăng? Lương y trả lời:

- Hạ thần nhứt ñịnh sẽ tìm ñược thuốc hay nhưng phải ñến phương xa mới có. Hạ thần xin Bệ hạ một ñiều kiện là trong thời gian hạ thần ñi tìm thuốc, Bệ hạ không ñược ñến thăm công chúa. Chừng nào hạ thần ñem thuốc về cho công chúa uống rồi, Bệ hạ hãy ñến thăm.

Vua trả lời ưng thuận.

Vị lương y ñi tìm thuốc phương xa kể ñã 12 năm chẵn mới ñem thuốc trở về.

Sau khi công chúa uống thuốc xong, lương y bèn ñem công chúa yết kiến vua trong cung nội.

Vua thấy công chúa ñã trưởng thành, lòng mừng khôn xiết, nói với lương y rằng:

- Ngươi thật là vị lương y ñại tài, không ai bì kịp; công chúa nhờ uống thuốc của ngươi mà chóng lớn ñến thế!

Ðoạn vua bảo quan tả hữu ban thưởng cho lương y rất nhiều tài vật.

Người ñương thời ñều cười vua là người dại dột, không biết tính tuổi của con mình.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Người tu tập Phật pháp cần phải chân thật hành trì, tự hiểu hể nước ñến thì ao thành, giòng trong thì trăng hiện, công ñức ñược vẹn toàn. Nếu không chịu hành trì ñúng theo Phật pháp, cố gắng chân thật dụng công, mà chỉ mong cầu cho mau có kết quả, thì thật là sai lầm. Hạng người hành ñộng như thế cùng ông vua muốn con mau lớn như kia ñều là hạng ngu si ñáng chê cười cả.

16. Tưới mía bằng nước mía

Thuở xưa, có hai người ñều làm nghề trồng mía, họ thi ñua với nhau, ñưa ra ñề

nghị: ai trồng mía lên tốt thì ñược thưởng, còn ai trồng xấu thì phải phạt.

Bấy giờ một trong hai người ñó nghĩ rằng:

- Mía xưa nay vốn ngọt, nếu ta dùng nước mía tưới thêm, thì mìa chắc chắn là ngọt lắm.

Người kia nghĩ như vậy, bèn dùng rất nhiều mía ép lấy nước, rồi ñem nước ấy tưới lên mía mới trồng.

Kết quả chẳng những hao tốn, mà lại bao nhiêu mía mới trồng ñều hư hoại hết.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Có một số người không chịu noi theo ñường chính ñể tu học Phật pháp, trở lại tư tưởng khác thường, lập dị, cầu kỳ, ñui tu mù luyện, mà cho ñó là phương pháp giản dị, "Khắc kỳ thủ chứng". Kết quả chẳng những không ñạt ñược mục ñích ñã dự ñịnh, mà còn lãng phí tinh thần và thời gian nữa, chỉ uổng công vô ích cũng như người dùng nước mía tưới mía không khác.

17. Vì nhỏ mất lớn

Thuở xưa, có một người cho người khác mượn năm ñồng. Rất lâu mà anh ta không trả lại, chàng bèn ñi ñến nhà ñòi.

Ðường ñi trải qua một con sông rộng, chàng phải ñi ñò tốn ba ñồng, ñến nhà thời người kia ñi vắng, khi trở về chàng lại phải tốn ba ñồng nữa. Ði ñò qua lại hết sáu

ñồng. Làm như thế chỉ luống nhọc công mà không ñi ñến ñâu cả, số tổn thất lại nhiều hơn số tiền cho mượn.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Nếu vì tranh cầu chút lợi, không tiếc làm bại hoại thanh cao của mình. Kết quả thường khi không bù lại ñược sự tổn thất. Thậm chí, danh lợi ñều mất không còn. Hiện tại mang tiếng xấu. Ðời sau mắc quả báo chẳng lành. Hành ñộng như thế thật là ngu si.

18. Trên lầu mài dao

Thuở xưa, có một người phục dịch cho vua rất khổ, trải qua một thời gian lâu, thân thể mỏi mệt vô cùng. Vua thấy thế thương hại bèn ban cho con lạc ñà chết.

Sau khi chàng lãnh con lạc ñà rồi, bèn ñem về nhà lột da. Vì dao lụt cắt không ñứt, chàng ñi tìm một viên ñá ñể mài dao. Chàng tìm ñược một viên ñá ở trên lầu. Chàng lên lầu mài dao xong, rồi xuống lầu lột da lạc ñà. Cắt một lát dao lụt, chàng lại ñi lên lầu mài lại, rồi trở xuống lầu lột da. Vì lên xuống nhiều lần, thân thể mỏi mệt. Chàng bèn nghĩ ra một cách, ñem con lạc ñà ñể trên lầu cho tiện, một bên thì mài dao, một bên thì cắt. Chàng cho làm thế là rất thông minh. Thật ra, ai cũng cười chê chàng là người ngu xuẩn.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Có một số người thường hủy phá giới cấm, rồi ñem rất nhiều tiền của ñể tu phước bổ thí, mong ñược sanh thiên. Giống như người mài dao kia, cho dù dụng công rất nhiều mà chỗ ñược thì rất ít.

19. Ghi dấu trên thuyền ñể tìm ñồ rơi xuống biển

Thuở xưa, có một người vượt thuyền qua biển, sơ ý ñánh rơi cái chén bạc trong nước sâu, tức khắc chàng ghi trên be thuyền làm dấu. Ðoạn rồi chèo thuyền ñi, trong lòng chàng tự nghĩ: Mình ñã ghi kỹ chỗ cái chén bạc rơi trong nước rồi, sau nầy có thể căn cứ nơi lằn ghi ấy mà tìm.

Hai tháng sau, ngày nọ chàng ñến nước Sư tử là một ñịa phương rất xa, thấy có một giòng sông, chàng sực nhớ dấu ñã ghi trên thuyền, bèn lặn xuống nước tìm cái chén bạc.

Có người thấy thế hỏi rằng:

- Anh lặn xuống nước ñể tìm cái gì thế? Chàng trả lời:

- Tôi muốn tìm cái chén bạc ñã ñánh rơi. Người kia lại hỏi:

- Chén của anh rơi chỗ nào?

Chàng trả lời:

- Tôi ñánh rơi khi tôi mới vào biển cách ñây hai tháng về trước. Lúc ấy, tôi có ghi trên be thuyền làm dấu chắc chắn. Ngày nay, tôi cứ xem chỗ ghi trên be thuyền mà lặn xuống nước tìm chén.

Mọi người nghe xong, ha hả cười lớn và nói rằng:

- Nước tuy giống mà ñịa phương xa cách ngàn trùng, làm sao mất một nơi rồi lặn một nơi khác mà tìm ñặng?

** Chuyện nầy tỉ dụ: Ngoại ñạo không tu chánh hạnh, ở trong pháp làng tương trợ nhau, luống tu theo lối khổ hạnh vô ích. Bọn họ ñâu biết sai một ly mất ngàn dậm. Chúng ta cần phải sáng suốt y cứ theo nguyên tắc mà tu học cho ñúng chánh pháp, ñó là ñiều trọng yếu của chúng ta.

20. Trả thịt

Ngày xưa, có một ông vua nghe ñồn có người bình phẩm mình là rất bạo ngược, không hiểu chánh trị là gì; vua tức lắm, tức khắc hạ lệnh bắt cho ñược con người phạm thượng kia. Nhưng mật thám ñiều tra mãi không biết là ai cả. Sau khi nghe lời vị hầu cận, vua bắt một người dân lương thiện ra hạch tội, rồi lên án lóc một trăm lượng thịt sau xương sống của y.

Chẳng bao lâu có người biện hộ rằng: Người lương dân ấy không bao giờ dám chê bai, mạt sát nhà vua. Bấy giờ vua quá hối hận, thấy rằng không nên kết tội oan cho người hiền lương, phải mau ñền trả tổn thất lại. Vua bèn hạ lệnh dùng một ngàn lượng thịp ñắp trả lại nơi xương sống của người hiền lương kia.

Người kia tuy ñã ñược vua trả thịt, nhưng vẫn vô cùng ñau ñớn, khóc than rên rỉ

suốt ñêm. Vua nghe thế, không chịu suy xét cho kỹ, bèn ñến hỏi rằng:

- Tại sao ngươi vẫn còn khóc lóc? Ta lấy của ngươi chỉ có một trăm lượng mà nay ta trả lại một ngàn lượng không ñủ sao?

Người lương dân không còn sức trả lời lại, kẻ chung quanh thấy thế nói rằng:

- Trời ơi! Tâu ðại Vương, giả sử có ai chặt ñầu Ðại Vương rồi sau ñền lại cho Ðại

Vương một ngàn cái ñầu, vậy ñầu Ðại Vương có thể dính lại ñược không?

Vua nghe thế rồi lặng thinh không còn ñường ñáp lại.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Chúng ta làm việc chi cần phải có tâm kiên ñể cẩn thận; chớ không nên làm việc một cách quá hung bạo, lổ mãng. Khi lầm lở rồi, thì không sao bổ cứu lại ñược.

--- o0o ---