Dịch Bách Dụ Phần 7,8

Phần 7

61. Tạo hình người

62. Ăn thịt gà

63. Chạy trốn

64. Quỷ trong nhà cũ

65. An bánh ñộc

66. Chết chìm

67. Ðánh cuộc

68. Hại người thành hại mình

69. Tổ truyền ăn mau

70. Nếm trái tần bà

61. Tạo hình người

Giáo ñồ của ñạo Bà-la-môn thường nói với mọi người rằng: Ðại Phạm Thiên

Vương là chúa tể tạo ra muôn vật, tất cả muôn vật ñều do ngài tạo ra.

Phạm Thiên có một ñệ tử có ý tưởng muốn tạo người. Ngày nọ, y tự mình nắn một hình người kỳ dị: cổ thì nhỏ, ñầu thì to, bàn tay rất lớn, mà cánh tay lại nhỏ lạ thường, bàn chân nhỏ tí mà gót chân thì lớn kinh người. Y ñem hình người ấy ñến hỏi Phạm Thiên:

- Thầy xem con tạo hình người nầy nó giống thứ chi? Phạm Thiên ñáp:

- Nó giống một con quỷ!

** Chuyện nầy tỉ dụ: Những kẻ ngoại ñạo thường bắt chước lý vô ngại viên dung, nói năng hoạt bát về Phật pháp, nhưng vì bọn họ tu thân mà không có thức học chân tu, hiểu biết chút ít mà lại muốn phô trương Phật pháp. Mới nghe thấy hình như ñúng với Phật pháp mà kỳ thật là sai, trọn thành tà pháp, chấp trước, ngu si, trộm danh, dối thể.

Phạm Thiên tạo người chỉ là câu chuyện ngụ ngôn, kỳ thật thân chúng sanh ñều do nhân quả nghiệp lực của mọi loài gây tạo, không phải do Phạm Thiên.

Phật pháp không chấp trước, "hai bên" ñã không chấp, "ñoạn diệt" cũng không chấp, "thường trụ" mà thuyết minh các chúng sanh các pháp ñều từ nhân duyên sanh.

62. Ăn thịt gà

Thuở xưa, có một người mắc bệnh trầm trọng, mời vị lương y danh tiếng ñến xem mạch.

Lương y bảo:

- Ông nên thường ăn thịt gà con, bệnh sẽ dần dần thuyên giảm.

Người bệnh nghe theo lời lương y, sai người ra mua một con gà con về ăn thịt, y ăn một con rồi không ăn nữa. Lương y ñến xem mạch lại cho y, hỏi y sau khi ăn gà, bệnh tình như thế nào?

Y trả lời:

- Tôi không biết ra sao. Tôi chỉ ăn có một con gà nhỏ, theo tôi tưởng nếm một lần với ăn hoài thì cũng vậy.

Lương y nói:

- Tại sao ông không ăn nữa? Ông phải ăn luôn mới có thể trị lành bệnh, chớ ăn một con làm sao lành ñược?

** Chuyện nầy tỉ dụ: Người tu học Phật pháp phải thường học rộng hỏi nhiều, tinh tấn thật tiến tu mãi mãi. Phàm phu ngoại ñạo, thường chỉ chấp một pháp, hoặc tìm hiểu chút ít rồi thôi, không có tâm bền bỉ, ñương nhiên không thể trị ñược bệnh ñộc phiền não, ngu si.

63. Chạy trốn

Thuở xưa, tại nước Càn Ðà Vệ có một ñoàn ca kịch, nhân vì trong nước phát sanh nạn ñói hiểm nghèo, bọn họ mới sửa soạn hành lý ra nước ngoài lưu diễn. Ðường ñi phải trải qua hòn núi Bà La Tan, nghe ñồn trong núi có con quỷ la sát, nó thường ăn thịt người. ði ñến núi thì trời ñã tối, không thể lên chợ ñược, ñoàn hát ñành phải ngủ lại ñó một ñêm.

Trên núi, gió nhiều, càng lúc càng lạnh, bọn họ phải nhúm lửa ñể hơ, cả bọn ñều nằm ngủ bên ñống lửa. Trong bọn có một người phát bệnh nóng lạnh, không chịu ñược hơi lạnh bên ngoài, bèn lấy một bộ ñồ diễn kịch mặc, nhưng lại lấy nhầm bộ ñồ diễn lớp quỷ la sát mặc vào, ngồi bên ñống lửa hơ ấm.

Sau ñó, một người trong bọn thức dậy, ngóc ñầu dòm thấy bên ñống lửa có người mặc ñồ của quỷ la sát ngồi, hấp tấp không chịu xem kỹ lưỡng, tưởng là quỷ thật ngồi rình, lập tức ba chân bốn giò cắm ñầu chạy một mạch. Cả bọn nghe ồn ào ñều giật mình thức dậy, không rõ ñầu ñuôi cũng cắm ñầu chạy theo. Bấy giờ, người mặc bộ ñồ quỷ la sát thấy cả bọn cùng chạy rất nhanh, không hiểu ất giáp gì cũng chạy theo sau lưng bọn họ. Khi bọn chạy trước vừa chạy vừa nhìn lại sau, thấy phía sau có con quỷ la sát rượt theo rất gấp, kinh hoàng phi thường bèn gắng sức chạy như ñiên, không quản chông gai, chẳng kể suối sông lạch nguồn, băng chạy trối chết, thân thể cả bọn ñều bị thương, tinh thần tán loạn. Bọn họ chạy ñến sáng, ngoái nhìn lại xem kỹ người mặc ñồ la sát chạy theo sau không phải là quỷ thật. Cả bọn hoàn hồn dừng chân lại.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Chúng sanh thường ở trong vòng phiền não buộc ràng, trong rừng "ngã kiến" mê muội. Do ñó ở trong bản tâm thanh tịnh vọng khởi vô minh, lưu chuyển sanh tử, hằng chịu sự khổ sở nên sợ sệt vô cùng, không phút nào ñược tự do giải thoát. Nếu như có thể phá trừ ñược "ngã kiến" mê lầm, tiêu hủy ñược tạp khí phiền não, "tâm cuồng vọng hết tức là bồ ñề", thì ngay nơi nhật dụng hằng ngày, tâm thể chơn như, thanh tịnh, viên minh, tịch chiếu xưa nay của chúng ta hiển hiện, lại có gì ñáng lo sợ hoảng kinh. Chính là: "Trong trời ñất vốn vô sự, người ngu tự quấy nhiễu mình".

64. Quỷ trong nhà cũ

Thuở xưa, có một cái nhà cũ, không có người ở ñã lâu, thiên hạ ñồn ñãi có quỷ ở trong ấy, ai nấy ñều kinh sợ không dám vào ngủ. Bấy giờ có một người tự cho mình rất can ñảm, nói với mọi người rằng:

- Tôi không sợ gì cả, chiều nay tôi sẽ vào ñó ngủ cho mà coi!

Ðến chiều, quả thật người ấy ñi vào ñó ngủ. Người nầy ñến nơi chạy vào xô cửa. Người ñến trước tưởng là quỷ lại, bèn rinh tấm phên ngăn ngang cửa không cho người

kia vào; còn người phía ngoài xô cửa tưởng bên trong nhất ñịnh là quỷ, rán sức xô cánh cửa cho bật ra, muốn vào ñánh nhau với quỷ. Sau ñó xô ñược sấn vào, hai người ñánh nhau dữ dội. Ðánh nhau cho ñến sáng, hai người nhìn rõ mặt nhau mới biết họ ñều không phải là quỷ, trận ác chiến mới dừng.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Trên ñời thường có hai ñối phương tranh chấp lẫn nhau, ai cũng tự cho mình có lý; kỳ thật cả hai ñều sai lầm.

Biết không, tất cả sự vật trên thế gian ñều do nhân duyên tạm thời hòa hợp sanh khởi; nhân duyên biệt ly phân tán ñều quy về nơi tiêu diệt, bại vong. Phân tẻ cho chín chắn, trong ấy không có một cái gì cố ñịnh, bất biến, có thể tự làm chủ thể (ngã) tạo thành? Nhưng người ñời phần ñông chẳng hiểu ñạo lý ấy, ở trong pháp hư vọng tụ tán lăng xăng, ñua nhau ñấu tranh dữ dội, dụ như hai người lầm nhau là quỷ ẩu ñả với nhau, ñều là hạng ngu si ñáng thương cả.

65. Ăn bánh ñộc

Thuở xưa, có một người ñàn bà không yêu chồng mà lại có ác ý. Chị ta ñòi ly hôn, nhưng pháp luật không cho phép, lòng rất buồn rầu, từng giờ phút tìm cách mưu hại chồng. Chị ta suy ñi nghĩ lại, nhưng không có cơ hội ra tay.

Ðến hôm nọ, chồng chị sắp ñi ngoại quốc, chị ta chụp ngay cơ hội, bèn làm năm trăm cái bánh, lén trộn thuốc ñộc vào trong, bảo chồng mang theo làm thức ăn ñỡ dạ trên bước ñường thiên lý. Chị ta nói với chồng rằng:

- Anh ñi ngoại quốc, lúc nào ñói bụng lấy bánh nầy mà ăn.

Người chống không rõ tình cảnh ra sao cả, rất cảm kích lòng tốt của vợ mình, ngậm ngùi từ biệt vợ, xốn xang cất bước phương xa.

Ngày thứ nhất, người kia ñi rất khỏe, quá ngọ mà ñã ñến nước ngoài. Vì y không ñói bụng, nên không ăn một cái bánh nào mang theo. Ðến tối ngủ trong rừng, y rất sợ dã thú nên leo lên cây nằm ngủ cho yên, bỏ quên năm trăm cái bánh dước gốc cây ấy. Ngay trong ñêm ấy, giữa rừng sâu, có năm trăm tên cường ñạo, ăn cướp năm trăm con ngựa và rất nhiều ñồ quý báu của vua nước láng giềng. Bọn họ ñịnh ñến dưới gốc cây ngủ, vì chạy ñường xa nhiều nẻo, nên bụng ñói như cào, bỗng nhiêu thấy năm trăm cái bánh dưới gốc cây, chia ra vừa vặn mỗi người một cái không thiếu, không thừa. Cả bọn ăn những cái bánh có thuốc ñộc ấy, ñều chết ngủm dưới gốc cây.

Người kia ngủ trên cây ñến sáng, sau khi thức dậy trông thấy rất nhiều cường ñạo chết nằm la liệt dưới gốc cây. Y bèn cầm con dao bén, ñến mỗi tên cường ñạo chặt trên thi thể vài dao, giả bộ như y giết chết bọn họ. Sau ñó, y mới thu lượm bảo vật và ngựa ñem ñến dâng cho vua nước láng giềng mong ñược lãnh thưởng.

Vua ñã ñích thân ñem một ñạo binh ñi truy tầm cường ñạo; ñi ñược nửa ñường thì gặp người kia dắt ngựa mang bảo vật ñến cho vua.

Vua hỏi:

- Ngươi là ai? Bắt năm trăm con ngựa nầy ở ñâu vậy? Người kia trả lời:

- Tôi là người ngoại quốc. Khi tôi ñi ñường gặp năm trăm tên cường ñạo, tôi cùng bọn họ ñối ñịch nhau rất dữ dội, rốt cuộc bọn họ ñều bị tôi giết chết, hiện thi thể của họ còn nằm ngổn ngang dưới gốc cây. Tôi vội vã dắt ngựa và mang bảo vật ñến ra mắt vua, xin vua ban thưởng. Nếu vua không tin thì hãy cùng tôi ñến gốc cây xem cho tường tận.

Vua lập tức phái người thân tín ñến xem, trở về tâu lại quả y như lời người kia. Vua nghe xong vui mừng khấp khởi, cho là việc xưa nay chưa từng có; bèn dắt người kia cùng về kinh thành, ban thưởng cho y rất nhiều ñồ vật quí báu, lại phong cho làm quan tại một ñịa phương.

Nhưng có một số cựu thần trong nước rất ghen ghét và căm hờn y, bèn tâu với vua:

- Người ấy là người nước khác lại, bệ hạ không nên quá tin. Hiện tại bệ hạ quá trọng thưởng và ưu ñãi hơn tất cả cựu thần trong nước, ñiều ấy e rằng chẳng khỏi có chuyện không ổn ñáng.

Người kia nghe bọn họ ñến trước vua dèm tâu như vậy, nổi giận ñùng ñùng, bèn lớn tiếng thị oai với bọn họ:

- Như quả ai có sức mạnh phi thường có thể cùng ta ñấu võ, thì xin mời lên võ ñài giao chiến ñể thử xem bản lãnh.

Các cựu thần nghe lời hăm dọa, ñều không dám lên tiếng. Nhưng qua ngày thứ hai, bọn họ nghĩ ra một kế. Nhân vì trong nước hiện có một cụm rừng hoang vu nguy hiểm, trong ấy có một con sư tử rất hung ác, hay chạy ra ñường vồ người ăn thịt, không ai có thể tiêu trừ mối tai hoạ ấy, bọn họ bèn tâu với vua:

- Người ngoại quốc ấy ñã là người mạnh mẽ, sức lực phi thường, không ai ñịch nổi, giờ ñây xin bệ hạ phái y ñi giết cho ñược con sư tử hung ác kia ñể trừ ñại hoạ cho nước chúng ta.

Vua chấp nhận ý kiến ấy bèn cấp cho y một con dao và một cây côn bảo y ñi giết sư tử. Y ñã vâng mệnh lệnh của vua, không thể không ñi ñược, bèn can ñảm, liều lĩnh ñi một phen vào trong rừng rậm ñể tìm giết sư tử.

Sư tử thấy y ñến, lập tức rống lên một tiếng kinh hồn, nhảy bổ ñến trước mặt, y hoảng hốt vội vã trèo lên cây trốn. Sư tử hả lớn miệng như chậu huyết dòm lên, rồi cất ñầu ngó y rống ầm ỹ. Y ở trên cây run sợ muốn phát ñiên: con dao ñang cầm trong tay rớt xuống dưới gốc cây hồi nào không biết, nhưng nó rớt khéo lạ lùng, rớt ngay vào trong họng con sư tử. Con sư tử bị thương chết liền.

Người kia vui mừng không thể tả, bèn ñem thây con sư tử về ra mắt vua. Vua bèn thưởng cho y nhiều gấp bội lúc trước, còn quần thần ñều hết lòng kính phục y.

** Trong chuyện nầy bánh có thuốc ñộc bỏ dưới gốc cây, thí dụ bố thí không thanh tịnh; giết năm trăm cường ñạo dụ như ñoạn ngũ dục, phiền não, chứng ñược sơ quả Tu Ðà Hoàn. Sau gặp ông vua nước láng giếng dụ như gặp hiền thánh. Cựu thần tật ñố mưu hại dụ như ngoại ñạo hủy báng và siểm hại hạnh lành. Giết sư tử dụ như dứt sạch phiền não, ma oán. Ðược phong thưởng ñại dụ ñược chứng ñạo quả.

Chỗ dụng ý chủ yếu trong câu chuyện nầy là nói ra tuy ban ñầu không có tịnh tâm, nhưng có lúc nhân bất tịnh bố thí mà nhờ thiện trí thức giúp ñỡ, có thể gặp ñược thắng duyên tấn tu ñạo quả. Bất tịnh bố thí còn có lúc cũng có thể xuất sanh ra công ñức pháp lành. Huống chi ta dùng chánh kiến, thiện tâm, thành ý, hân hoan mà bố thí, thì xuất sanh công ñức lợi lành, ñương nhiên là càng thù thắng lợi ích gấp bội.

66. Chết chìm

Thuở xưa, có một người nhà giàu, ñem nhiều người xuống biển tìm của báu. Người nhà giàu ấy ñã ñọc qua rất nhiều sách dạy cách ñi thuyền vượt biển khơi, y nhớ rất kỹ, khoe với mọi người rằng:

- Tình trạng trong biển tôi ñều biết. Thí như nói chạm phải ñá ngầm, hoặc giả nước biển chảy ngược, trong khi chắc chắn nguy hiểm mười phần, chỉ cần phải cầm cái lái thuyền cho chắc, xem chừng phương hướng cho kỹ, kịp thời xoay trở, trong lòng phải luôn luôn bình tĩnh khoan thai, ñừng hoảng sợ bối rối thì sẽ ñược bình yên, không có chuyện chi ñánh lo ngại. Những phương pháp ấy trong sách có biên chép rõ ràng, hiện tại tôi thuộc làu làu không quên một mảy.

Mọi người nghe xong rất tin tưởng nơi y.

Thuyền bọn họ nhổ neo ra giữa biển. Trong thuyền, xưa nay vốn có một người thuyền trưởng chỉ huy, chẳng may ra giữa biển thình lình anh ta mắc bệnh rồi chết. Bấy giờ ông nhà giàu kia mới phải ñích thân ñiều khiển mọi việc. Trong lúc thuyền lênh ñênh giữa mặt biển, bỗng gặp trận gió to, ba ñào chuyển ñộng, khiến chiếc thuyền ñảo lộn quay cuồng trong những làn sóng dữ dội không thể tiến tới trước ñược. Mọi người ñều nghe ông nhà giàu nói lầm thầm: "Phải nắm chặt mái chèo, phải ñổi hướng, phải bình tĩnh". Nhưng trên thực tế y không hiểu chánh xác phải làm cách nào, chẳng biết làm sao ñem thuyền ra khỏi cơn sóng gió. Kết quả, sau khi thuyền quay cuống vật lộn với sóng gió một hồi, rồi chìm nghỉm xuống ñáy biển làm cho mổi người trong thuyền ñều bị chết chìm.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Có người chỉ hiểu chút ít văn tự, danh tướng, nhưng ñối với nghĩa lý và thật pháp không nhận hiểu chắc chắn tinh tường; chỉ hiểu chút ít, rồi tự ỷ mình thông minh, tự cho mình là người có tri thức sâu rộng, bèn ñem văn tự trên sách bướng bỉnh dạy người một cách hỗn loạn. Kết quả chẳng những tự lầm mà gây hại

cho mọi người không ít. Cho nên trong Phật pháp cốt yếu phải từ nơi "Văn tự bát nhã" mà khởi công hạnh "quán chiếu bát nhã" ñể thực hành. Mỗi chỗ ñều ñem nghĩa lý văn tự của Phật pháp, áp dụng với sự kinh nghiệm hiểu biết thật tế của mình, tiếp thụ và thể hội biến thành sự hiểu biết của chính mình, rồi ñem ra áp dụng tu hành một cách thiết thực, mới có chỗ lợi ích chân thật. Một số người học Phật cùng với một số học giả hiện nay biết chút ít văn cú vô dụng mơ hồ, ñều là hạng người quan niệm sai lầm không khác.

67. Ðánh cuộc

Thuở xưa, có ñôi vợ chồng, ngày nọ làm ba cái bánh, mỗi người ăn một cái, còn thừa một cái. Hai người ñánh cuộc với nhau rằng: ai muốn ăn cái bánh ấy thì phải không nói một câu; nếu ai nói trước tức là thua cuộc, không ñược ăn cái bánh còn thừa. Thế rồi hai vợ chồng trọn ngày nín thinh không nói một tiếng. Chợt có tên ăn trộm vào nhà vơ vét hết của tiền ñồ ñạc, sữa soạn chạy ñi, hai vợ chồng vì sợ thua cuộc mất cái bánh, nên cứ lấy con mắt ngó trân trân tên ăn trộm ñang vơ vét ñồ ñạc trong nhà mà không ai nói lên một tiếng. Tên ăn trộm thấy vậy càng dạn dĩ thêm lên thậm chí nó muốn xâm phạm ñến tiết hạnh người vợ, mà người chồng vẫn ñứng xem, không nói một lời. Người vợ ñang khi hoảng hốt kêu ầm ỹ:

- Anh thật là ngu, vì một cái bánh mà ñể cho quân ăn trộm làm nhục tôi quá ñỗi, không mở miệng nói một lời?

Người chồng bèn vỗ tay cười lớn:

- Ha, ha! Em ñã khai khẩu nói trước, thế là thua anh mất rồi, cái bánh về phần anh

ăn. Thích quá!

** Chuyện nầy tỉ dụ: Người ñời vì tham trước chút danh lợi ở thế gian, thường làm mất ñi sự lợi ích rộng lớn của pháp lành và Phật pháp. Người trí thấy thế, cho là hạng ngu si ñáng thương, giống như người chồng ngu kia không khác.

68. Hại người thành hại mình

Thuở xưa, có một người thù ñịch với một người khác, anh nghĩ mãi không ra cách báo thù, cứ uất ức trong lòng, không lúc nào vui. Có người hỏi:

- Anh vì sao buồn rầu? Anh trả lời:

- Có một người thường hay nói xấu tôi thậm tệ, tôi tức giận vô cùng, tôi hằng nghĩ cách báo phục mối thâm thù ấy, nhưng nghĩ mãi không ra, cho nên tôi tức giận và khổ buồn vô hạn.

Người kia nói:

- Chỉ cần ñọc một câu chú bí mật kêu là Tỳ Ðà La có thể giết người kia chết tức khắc. Nhưng trì chú nầy sẽ có một triệu chứng nguy hiểm, nghĩa là sau khi trì xong thì chính thân anh phải chết trước. Tôi nhận thấy tốt hơn anh ñứng trì, thì khỏi bị thảm cảnh người thù chưa hại mà chính thân anh ñã bị hại rồi.

Người kia nghe thế không cần tính toán, suy nghĩ, vui vẻ nói:

- Xin ông làm ơn dạy tôi câu chú ấy, tâm muốn báo thù của tôi mãnh liệt vô cùng, miễn sao kẻ thù của tôi có thể chết, dù thân tôi có chết trước tôi cũng vui lòng.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Tánh sân giận kết oán gây thù, tai hại không ít, muốn hại người, thường thường người chưa bị hại mà trước hết ñã hại mình. Có một số người vì lòng sân hận sai khiến, hủy hoại thân mình một cách ñáng thương. Bọn họ bị lòng sân hận dẫn dắt, luôn ñưa mình vào con ñường hại mình, hại người vô cùng bi thảm, trầm luân vĩnh kiếp không thôi! Chỉ cần mau mau phản tỉnh dùng pháp từ bi thanh tịnh hòa bình ñể sửa ñổi thân tâm, khiến cho mình và người ñều ñược an lạc, mới phù hợp với ñạo giải thoát, chơn thường.

69. Tổ truyền ăn mau

Thuở xưa, có một người ở phía nam Ấn ðộ, chính gốc của anh từ bắc Ấn ðộ lại, vì ở lâu nên cưới vợ miền Nam. Một hôm, vợ anh dọn cơm trên bàn; không quản cơm canh nóng hổi, anh há miệng lớn lùa húp rất mau, giống như người gần chết ñói ñược thức ăn không khác. Vợ anh thấy thế, lấy làm lạ vô cùng, bèn hỏi:

- Không có ai ñến giành ăn với anh, cũng không có chuyện gì gấp, tại sao anh không chậm rãi ăn, mà lại ăn mau thế?

Anh trả lời:

- Bí mật lắm! Anh không nói cho em biết ñâu.

Chị vợ nghe thế rồi, cho là nhất ñịnh có lý do gì ñặc biệt lắm, bèn ân cần năn nỉ

anh nói ra.

Ban ñầu anh không chịu nói, chị vợ kì kèo hoài anh mới chịu nói:

- Tổ tiên của anh nhiều ñời ñều ăn như vậy, do ñó ñến ñời anh, anh cũng phải y như thế không dám cải ñổi.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Có một số người thủ cựu, thường thường không chịu phân biệt lành dữ, lợi hại thế nào, chỉ một bế chấp nhặt thói quen mê lầm, tà vạy; dương dương tự ñắc không biết lỗi mình, không biết xấu hổ, lại cùng không biết cải chánh xả

tà. Có ai giúp ý kiến hay khuyên lơn, họ ñã không nghe lời phải mà còn trở lại nói ñó là sự truyền thống hay ho, phải nên bảo thủ.

70. Nếm trái tần bà

Thuở xưa, có người muốn ăn trái tần bà, bèn sai người làm công ñến vườn mua cho ñược, và dặn rằng:

- Nhớ xem có ngọt thì mua, bằng không ngọt thì ñừng mua nhé! Người làm công mang tiền ñến vườn trái cây mua.

Người chủ vườn nói:

- Tần bà của tôi trái nào cũng ngọt, không có trái nào dở, xin ông hãy nếm thử sẽ

biết.

Anh ta nói:

- Tôi nếm thử một trái, làm sao biết ñược các trái kia, tôi xin nếm từng trái, hễ

nếm trái nào thì sẽ mua trái ấy, như thế chắc chắn hơn.

Nói xong, anh ta tự tay hái trái tần bà, cứ hái một trái thì cắn nếm một miếng. Chủ vườn thấy thế không nói gì cả. Quả thật, trái nào cũng ngọt không sai. Anh ta mua ñem về cho chủ. Người chủ thấy trái nào cũng bị cắn dở, không những hết muốn ăn mà lại kinh tởm vô cùng, buồn nôn muốn mửa, do ñó không ăn ñược một trái nào cả, bao nhiêu trái tần bà ñều quăng ñi.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Có một số người nghe nói bố thí, trì giới, sẽ ñược giàu sang, tâm thường an ổn, không bị hoạn nạn, tai ương; nhưng không chịu tin là thật, muốn chính mình chứng nghiệm cho rõ ràng. Kết quả tự mình bỏ mất cơ hội. Nên biết rằng mọi việc trên ñời ñều do nhân ñời quá khứ cảm triệu hình thành quả. Bọn họ không chịu từ lý nhân quả, khảo xét cho rõ ràng, chạm việc ñều thông suốt, ñem một việc mà suy ra nhiều, hiểu rỏ ñạo lý nhân quá, tiến tới tu học Phật pháp, tô bồi phước huệ căn lành. Trái lại cứ cố chấp: "Mỗi việc chính mình phải thân chứng, mới tin". Cứ phó mặc thời gian trôi qua, một mai gần chết, tất cả ñều ñổ vỡ tan tành, ăn năn không kịp!

--- o0o ---

Phần 8

71. Ðui mắt

72. Sưng môi

73. Ngựa ñen ñuôi trắng

74. Mang bồn tắm

75. Giết lạc ñà

76. Nông phu mơ tưởng công chúa

77. Tìm sữa

78. Ði không về rồi

79. Gánh ghế cho vua

80. Uống thuốc nước rửa ruột

71. Ðui mắt

Thuở xưa, có một người ñàn ông cưới hai người vợ, ba vợ chồng nằm chung một giường. Nhưng thường khi anh chồng cảm thấy muốn gần gũi hai chị vợ hai bên thật khó khăn: hễ anh gần gũi chị nầy thì chị kia nổi ghen ñùng ñùng không chịu ñược, do ñó anh khổ não vô cùng. Sau ñó, anh quyết ñịnh: anh nằm chặn giữa hai người vợ hai bên, quyết ñịnh nằm giữa mãi không xoay qua bên nào.

Một hôm trời mưa, nhà thì dột nát, nước và bùn văng túa xua, lọt vào hai con mắt của anh. Anh vẫn giữ vững ý ñịnh không thay ñổi, không chịu nghiêng ñầu qua một bên ñể tránh. Anh cứ nằm yên không xoay trở bên nào cả, lại hy vọng hai chị vợ hai bên che chở cho. Kết quả bất hạnh thay, anh ñui cả hai mắt!

** Chuyện nầy tỉ dụ: Có người thân cận với bạn tà, bắt chước làm việc phi pháp. Phải bị sa ñọa vào chốn tam ñồ, không thể tự cứu. Thường thường do nơi bạn tà, pháp ác, mà tán mất con mắt trí huệ.

72. Sưng môi

Thuở xưa, có một người cùng với vợ ñi về nhà nhạc phụ, nhằm ngay lúc người nhà ñang giã gạo. Khi vợ anh vào ra mắt cha mẹ nàng, anh bèn lén ăn cắp một bốc gạo lớn bỏ vào miệng. Khi thấy chị vợ ra tìm anh ñể nói chuyện cho vui. Miệng anh ñầy những gạo, không thể trả lời, anh lại sợ vợ biết. Xấu hổ quá! Anh ngậm cứng miệng lại không nói một lời. Chị vợ lấy làm quái lạ: tại sao anh không nói? Chị thắc mắc muốn hiểu lý do, bèn dùng tay rờ hai bên má của chồng chị, nhận thấy miệng anh sưng ñội lên. Chị bèn ñến thưa với cha chị:

- Thưa cha, chồng con vừa ñến nhà, ñột nhiên phát sanh một chứng bệnh sưng môi, không thể nói ñược.

Cha chị nghe thế vội vã ñi thỉnh một vị lương y. Vị lương y ñến xem và nói:

- Bệnh nầy nặng lắm, phải mổ mới có thể trị lành.

Bây giờ vị lương y cầm dao mổ trên má, gạo ngậm trong miệng ñổ ra ngoài. Sự

thế như vậy ai cũng ñều biết.

** Chuyện nầy tỉ dụ: người có lỗi cần phải nhìn nhận ñể cải ñổi, mới có thể giúp ñỡ người cải tà, qui chánh. Nếu sau khi phạm giới, làm ác, mà cứ che giấu không chịu nói ra, không chịu phát lời sám hối, thì tội kết mỗi ngày mỗi nặng thêm, quyết phải ñọa lạc. Ðến khi mọi người xét thấy, chỉ bày ra, ăn năn không kịp. Huống chi vô luận sự bí mật gì trong ñời, rồi cũng có ngày bại lộ. Cách ngôn có câu: "Nếu muốn người không biết trừ khi phi mình chớ làm". Chúng ta dại gì sợ chút xấu hổ, mà gây thành trò cười cho mọi người.

73. Ngựa ñen ñuôi trắng

Thuở xưa, có một người cưỡi con ngựa ô dẫn ñội binh ñi truy tầm bọn ăn trộm. Nhưng anh ta rất nhát gan, không dám tiến tới trước ñể chiến ñấu. Anh nghĩ ra một cách rất hay: lấy máu thoa lên mặt rồi nằm trong ñống tử thi giả ñò chết. Con ngựa của anh bị người trộm dắt ñi. Cuộc ñấu chiến kết thúc trước khi anh trở về nhà, anh bèn chặt một cái ñuôi của con ngựa chiến thắng ñã chết ñem về. Thấy anh về người nhà hỏi:

- Sao anh không cưỡi ngựa về? Anh ñáp:

- Ngựa tôi ñã bị tử trận. Này, các người xem! Tôi có mang ñuôi nó về làm kỹ

niệm.

Người nhà nói:

- Ngựa của anh da ñen, tại sao cái ñuôi lại biến thành trắng?

Anh biết sự giả dối của mình bị ñưa ra ánh sáng, một mực làm thinh không nói một lời.

** Chuyện nầy tỉ dụ: dối gạt người sẽ có ngày bị bại lộ. Có một số người trong tâm thường nghĩ những hành ñộng hung ác, mà ngoài mặt lại làm ra vẻ hiền lành; mục ñích của bọn họ là dối người ñể khoe khoang trí mưu của mình; sự thật bao giờ cũng thắng hơn tài hùng biện. Chung qui sự giả dối không sao tránh khỏi bị bại lộ.

74. Mang bồn tắm

Thuở xưa, có một ông vua ñịnh ban hành một thứ pháp luật: bắt buộc phái Bà-la- môn phải tắm rửa cho thân thể ñược sạch sẽ, chẳng vậy thì sẽ bị phạt làm công việc khổ cực nặng nề. Sau khi pháp luật ấy ñược chế ñịnh, những người Bà-la-môn ñi ñâu cũng mang bồn tắm theo, khiến cho mọi người thấy thế, tưởng họ là năng tắm rửa luôn. Giả như có người ñổ vào bồn tắm của họ một chút nước, thì bọn họ ñến chổ vắng người lén ñổ ñi. Sỡ dĩ bọn họ làm như vậy là vì bọn họ muốn lừa dối vua ñể tránh khỏi làm công việc cực nhọc, kỳ thật thân thể của họ không nhờ mang bồn tắm theo mình luôn mà ñược sạch sẽ.

** Chuyện nầy tỉ dụ: nếu chỉ có phô trương bề ngoài mà không có sự thật, kết quả tự dối mình, dối người, không còn một chút gì tốt ñẹp. Tăng chúng cạo ñầu xuất gia ở trong Phật pháp, nhưng quả chỉ có hình tướng bên ngoài, trong không có thật ñức; giới, ñịnh, huệ không tu, thì cũng như những người Bà-la-môn mang bồn tắm trên ñây không khác gì.

75. Giết lạc ñà

Thuở xưa, có một người nuôi một con lạc ñà. Ngày nọ, anh ñổ lúa trong ghè cho nó ăn, sau khi nó ñút ñầu vào trong ghè lúa, tuy ñược ăn lúa no nê, nhưng không thể rút ñầu ra ñược. Lúc ấy con lạc ñà hoảng sợ  lắm. Anh cũng rất buồn khổ! Có một cụ già thấy thế nói rằng:

- Thôi anh! Ðừng buồn nữa, tôi có một cách khiến nó rút ñược ñầu ra, nhưng anh cần phải nghe lời tôi dặn.

Anh hỏi:

- Thưa cụ, cách chi thế? Cụ già trả lời:

- Anh hãy cố sức chém ñầu con lạc ñà, chẳng phải là rút ñầu con lạc ñà ra một cách dễ dàng ư.

Nghe xong, anh y lời cụ già chỉ bảo, quả nhiên ñầu con lạc ñà bị chặt ra, ñồng thời vì con lạc ñà giãy giụa mà cái ghè ñựng lúa cũng vỡ luôn. Kết quả, ñầu lạc ñà tuy rút ra ñược, nhưng nó ñã chết rồi lại thêm vỡ mất một cái ghè nữa, anh bị thiệt hại nặng nề.

** Chuyện nầy tỉ dụ: người tu Phật pháp chí cầu ñạo bồ ñề, cần phải hộ trì tịnh giới, không nên ñắm mê theo miếng mồi ngũ dục tanh hôi mà huỷ phá tịnh giới; ñến nỗi bẳn thế của tịnh giới cùng ñạo quả tam thừa cả hai ñều mất, chỉ còn tội chướng ñọa lạc tổn hao!

76. Nông phu mơ tưởng công chúa

Thuở xưa, có một người nông phu trai trẻ ñến kinh thành dạo chơi, tình cờ thấy nàng công chúa rất ñẹp, có thể nói là bậc tuyệt thế giai nhân. Sau khi trở về, anh ñêm ngày mơ tưởng, nghĩ không ra cách gì có thể cùng nàng trò chuyện. Ngày qua ngày, mặt mũi anh trở nên bơ phờ, thân thể tiều tuỵ, ốm ñau tương tư nằm mãi trên giường, bệnh tình mỗi ngày một trầm trọng. Cha mẹ và bạn hữu của anh lo sợ vô cùng, hỏi:

- Vì ñâu anh phát chứng bệnh hiểm nghèo như thế? Anh trả lời:

- Hôm nọ tôi gặp một nàng công chúa xinh ñẹp lạ thường, rất muốn cùng nàng trò chuyện, nhưng không ñược toại lòng, do ñó ngày ñêm tôi mãi tưởng nhớ, lo buồn mà thành bệnh. Nếu tôi không thể cùng nàng gặp gỡ chuyện trò thì tôi không sống ñược.

Bạn hữu thân thích an ủi anh rằng:

- Chúng tôi tìm hộ anh một cách khiến anh ñược cùng công chúa chuyện trò, anh hãy an tâm vui vẻ, chớ có buồn rầu làm chi.

Nghe nói, anh ta mừng rỡ lắm và bệnh cũng bớt lần. Qua hai ngày sau, anh ñược lành hẳn. Bấy giờ bạn hữu, bà con thân thích mới nói dối với anh rằng:

- Chúng tôi ñã thay anh nghĩ ra cách ấy, nhưng hiện tại công chúa chưa trả lời. Sau khi nghe thế, anh cao hứng cười to, nói một mình rằng:

- Nàng chắc chắn trả lời không mau thì chậm, ta gọi có lẽ nàng sẽ ñến ngay.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Trên ñời nầy có rất nhiều người ngu, không biết rõ sự tuần hoàn cho tuổi xuân, hạ, thu, ñông ra sao cả; thời tiết biến thiên cũng chẳng hiểu tí gì. Nhằm thởi gian không thích hợp ñể gieo giống, lại tự ý gieo giống xuống ñất phì nhiêu, hy vọng gặt ñược lúa, nhưng kết quả hoàn toàn thất bại nặng nề. Người ñời và ngoại ñạo tu theo hạnh không chơn chánh, mà mong cầu quả giác ngộ hoàn toàn; hoặc giả chỉ tu chút ít phước huệ, liền tự cho là ñầy ñủ có thể chứng bồ ñề. Số người có quan niệm như thế cùng với người nông phu tưởng nhớ công chúa ñều là hạng sai lầm ñáng thương.

77. Tìm sữa

Thuở xưa, có những người ở tại biên thùy, chưa hề biết con lừa ra sao cả, dù có gặp tận mặt cũng không nhận ra. Nghe người ta ñồn sữa lừa ngon tuyệt, nhưng bọn họ không ai biết lừa, cũng không biết cách nào ñể tìm cho ra sữa. Sau ñó, bọn họ chia nhau ñi tìm, kết quả tìm ñược một con lừa ñực. Bây giờ cả bọn tranh nhau, ai cũng

muốn uống sữa trước: có người cắn trên ñầu lừa, có người mút tai, có người mút ñuôi, có người nhấc chân, tin rằng sữa sẽ từ những chỗ ấy chảy ra. Nhưng bọn họ ñều thất vọng, không uống ñược một tí sữa lừa.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Một số người ngoại ñạo nghe nói hễ ai tu hành sẽ ñược chứng quả, liền tự mình mù quáng ở nơi sầm uất không phải chổ tu hành, tự ức kiến theo tà ñạo: nhịn ñói, nhẩy vào lửa, lõa hình, tu theo các lối tu khổ hạnh vô ích. Kết quả chỉ tự mình chuốc lấy sự khổ não cho chính mình mà thôi.

78. Ði không về rồi

Thuở xưa, có một người bảo con trong ñêm tối:

- Ngày mai dậy thật sớm, cha con mình ñi chợ mua ñồ dùng.

Người con nghe thế ghi chắc vào lòng. Ðến ngày mai, dậy thật sớm, không hỏi ý cha, tự một mình anh ra chợ. Tới nơi anh không biết ñến ñây ñể làm gì, lang thang qua lại, thân thể mỏi mệt vô cùng, trong mình lại không có một ñồng xu, bụng ñói như cào, mà không có tiền ñể mua thức ăn, nước uống; ñành phải trở về nhà. Ông cha vừa thấy mắng rằng:

- Mầy thật là ñồ ngu si vô trí, sao không chịu ñợi tao cùng ñi? Tự ý một mình ñi không về rồi, không ñược việc chi cả, tự chuốc lấy sự khổ cực nhọc nhằn, tao có ñời nào bảo mầy làm thế.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Người tu trì Phật pháp, nhất ñịnh phải nương gần thầy hay bạn lành, không nên tự ý mình thông minh, trí thức, rồi tự mình mù quáng tu hành. Nếu không chịu gần thầy hay bạn tốt, thì cùng với con người ñi không về rồi trên ñấy giống nhau.

79. Gánh ghế cho vua

Thuở xưa, có một ông vua ngồi trong cung cấm, cảm thấy buồn, muốn ñến vườn vô ưu du ngoạn, bèn bảo vị quan hầu cận rằng:

- Ngươi hảy ñem một chiếc ghế ñể trong vườn, ta muốn vào trong ấy, ngoạn nước thưởng hoa.

Vị quan nghe bảo, nghĩ rằng mình sẽ phải vác ghế ñi, ñây là chuyện rất xấu hổ, bèn tâu với vua rằng:

- Hạ thần không thể vác mà chỉ muốn gánh.

Vua nghe xong, liền sai người ñem 36 cái ghế lại sắp thành một gánh, ñể trên vai vị quan cho ông gánh ra vườn. Bấy giờ ông không gánh nổi, mà cũng rán hết sức gánh ñi. Ðấy, chỉ vì ông sợ xấu hổ mất mặt một chút mà chuốc lấy sự khổ não gấp trăm lần.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Người học Phật pháp phải học theo hạnh nhẫn nhục, cố gắng cải ñổi tánh ngã mạn, thói quen cố chấp của mình. Giả sử cứ mãi mê vẻ ñẹp trên mặt, không chịu cạo ñầu xuất gia, kết quả phải chịu nhiều khổ não.

80. Uống thuốc nước rửa ruột

Thuở xưa, có một người bị ñau ruột già, thầy thuốc khám bệnh rồi cho biết: cần phải rửa ruột mới có thể trị lành. Sau khi thầy thuốc hòa trộn thứ thuốc nước rửa ruột xong, ông bèn ñi lấy cái thau ñựng thuốc. Trong khi thầy thuốc chưa trở lại, người kia bèn uống thuốc nước ấy sạch trơn. Uống xong, y phát lên ñau bụng dữ dội, vừa lúc thầy thuốc trở về, thấy thế lấy làm quái lạ, mới hỏi anh rằng:

- Anh làm sao thế?

Người kia bèn ñem câu chuyện uống thuốc nước rửa ruột thuật lại cho ông nghe. Ông sửng sốt:

- Anh thật khờ khạo hết chổ nói rồi, thuốc nước ấy chỉ ñể rửa chớ uống làm sao

ñược.

Ðoạn ông vội vàng lấy thuốc giải cứu cho người kia uống, khiến cho mửa hết nước rửa ruột vừa uống kia, người ấy mới khỏi nguy hiểm ñến tính mạng.

** Chuyện nầy tỉ dụ: Phàm ra làm việc chi không nên làm một cách lộn ngược; người tu Phật pháp phải lựa pháp môn thích hợp ñể tu trì, không nên tùy ý tu theo một cách lộn xộn: Như tu về thiền quán, nếu là có, tu theo pháp bất tịnh quán, trước tiên, thì phải tu bất tịnh quán, nếu tùy tiện tu pháp sổ tức hay pháp quán nào khác chẳng những không có lợi ích gì, mà trở lại thêm tổn hại. Không chịu thưa hỏi với thầy hay tự mình ñiên ñảo tu các pháp thiền quán, thì không sao tránh khỏi ñiều nguy hiểm ñáng thương.

--- o0o ---